25.05.2004 09:54:21

İnsanlık kendi tarihi içinde, doğadan kopuşla birlikte, kendine yeni amaçlar edinmiştir. Bunların en öne çıkanı ise sanat ve spordur.
Özellikle spor birimleri içinde ise futbolun doğuşunun yakın bir tarihi olmasına rağmen bu yüzyılda bütün dünyada futbol öyle bir karşılık görmüştür ki bireyin ve toplumun, dinlerin ve ülkelerin, yoksulların ve zenginlerin insanlık kendi tarihinin bu kadar bir alanda doğal örgütlenme ve kendiliğinde hareket etme dürtüsü futbolun dışında sanatta, siyasette ve hatta dinsel eğilimler dahil futbol kadar gündelik yaşam içerisinde karşılık görmemiştir. Yani bugün futbol konuşacak isek dünyanın globalleşmesinin en büyük ve tek ortak noktası desek yanılmayacağız.

Bilinen futbol tarihi, geçtiğimiz 19. yüzyılın sonuna doğru İngiltere’nin liman kenti olan Liverpool kentinde deniz işçilerinin doğaçlama olarak kendi aralarında bezlerin içine saman doldurma suretiyle yuvarlak bir biçim verilip ayaklarla gelişi güzel eğlence aracı olarak ortaya çıkmıştır.

Kıta İngiltere sinin deniz aşırı keşifler ve doğal öz kaynakları kendi lehine çevirme çabasıyla çeşitli coğrafyalara seferler düzenleyen Britanyalılar yanlarında futboluda gittikleri yerlere taşımış ve henüz bugünkü kuralları konmamasına karşı yinede keşifler ve keşfedilen yerlerde kolayca benimsenmiştir. Küçükte olsa kitlesel alt yapısı taa o zaman oluşturulmuştur. Bugünün İngiltere’si futbolunu, dilini, para birimini, siyasetini ve sanayisi de olma ön koşuluyla dünya halklarına benimsetmiştir.

Futbol İkinci Dünya Savaşına kadar kitlesel olsa bile amatör bir ruhla oynanan herhangi spor karşılaşmasıydı. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası ülke siyasetçileri futbolun bu kitlesel ruhunu anlayıp futbola amatör statüden çıkartıp profesyonel siyasi araç olarak kullanmaya başlamışlardır.
Nedeni? Çünkü futbolun yapısı gereği hemen hemen her alanda kolayca oluşan ve oluşturulan çok basit örgütlenen ve hayata geçen bir kitle eğlence aracıdır. Bunun asıl sebebi ise özünde futbol oynayanların artık bir spor gerçeğinden çıkıp, estetik, bireysel yetenek, eğitim için zaman harcamama, alt yapısı oluşumunda hiçbir özel malzeme ihtiyacı duymaksızın ön koşulsuz her alanda kısacası futbol hayatımızın her köşesini işgal edip bir uyuşturucu semptomu halinde hayatımızı kendi ardından sürüklemesini sürdürüyor. Bugünün ister görsel ister yazınsal kitle iletişim araçlarında futbolun bu kadar yer işgal etmesinde yinede şaşmamak gerekir. Örnek olarak televizyon kanallarının hemen hepsinde futbol yorumcuları her gün saatlerce karşımızda, üstelik oynanmış ve sonucu belli olmuş futbol organizasyonlarını tartışıp röportajlar, canlı bağlantılar, tartışmalarla zamanın derin ırmakları içerisinde hiçbir yanımızı incitmeden bütün duyularımızı bertaraf ederek televizyonlar karşısına yirmilik çivilerle çiviliyorlar. Hemen her gazetenin üç dört sayfası futbola ayrılıp bu konuda en az on onbeş köşe yazarı, yazılarını (sanki hiç bilmiyormuşuz gibi) allayıp pullayıp önümüze ve gözlerimizin sanki başka bir şey görmemesini, başka bir şey olmaması inadıyla hayatlarımızın en önemli merkezlerine futbolu sokuyorlar. Örneğin televizyon yada gazetelerde sunulan ana başlıklar spor olmasına karşın nedense hep futboldan bahsedilir. Sanki ondan başka spor dalı yokmuş gibi bütün duyu organlarımızı futbolla buduyorlar. Oysa ki insanlık tarihinde ve yer yüzünde binlerce olimpiyatlar düzenlenmektedir.

Buna paralel olarak toplulukların, kolonilerin, kabilelerin çok köklü geçmiş geleneksel spor müsabakaları olsada yaklaşık bir buçuk asırlık geçmişi olan futbol bütün spor müsabakalarının önünde ve uluslararasında kendine yer edinmiştir. Sporun onlarca dalının olmasına rağmen yinede hep futbol konuşulup, yazılıp, çizilmektedir.

Sonuç olarak yukarıda kaba hatlarıyla futbolun ana, ara, tarihsel geçmişinden söz ettik. Bugünümüzün futbolu ise artık küresel endüstri olarak milyonlarca insanın geçim ve beslenme haline gelmiş olup beklide dönen paralar bugün dünyanın en büyük şirketlerinin defalarca katlayabilecek ölçüdedir. Bu futbol sorusunu sorarsak kendimize reklam gelirleri, görüntü satışları, dünyanın her yerinde bahis şirketleri bunun sonucu olarak ta artık futbolun bir spor karşılaşmasından çıkıp büyük rant halinde insanlık tarihinde yerini çoktan almıştır. Bu koşullarda hilenin, hurdanın, şikenin, şaibenin yani kısacası kaçakçının, kara para aklayıcısının klüp başkanı olması iş adamı statüsünde çeteleşmesinin en büyük malzemesidir artık. Arkadaşlar futbol artık kardeşçe yapılan, birlikte ter akıtılan, takım ruhu denilen güzelliğin dışındadır ve kirletilmiş kocaman bir yanılsamadır. Futbol güzelliklerin dayanışmanın arkadaş olmanın yani sosyalleşmenin güzel bir aracıda olabilirdi. Fakat şu anki futbol kültürü o kadar dejenere ve yozlaştırıldı ki bütün değerlerimiz hiç edildi. Dilimize dolanan o kadar argo sözcükler yer edindi ki kendine dilimiz lekelendi. Arkadaşlar sözümü ünlü bir şairimiz olan Ece AYHAN’IN şu sözleriyle bitiriyorum,

FUTBOLUMUZ KARADIR ABİLER…


FİDEL DENİZ ÇAKIR

Ekleyen/Kaynak: FİDEL DENİZ ÇAKIR

Yorumlar [ Yorum Yaz ]